“O, Gözlerin Hain Bakışını ve Kalplerin Sakladığı Bütün Şeyleri Dahi Bilir”
(Mü’min Suresi, 40:19)
Kur’an-ı Kerim, insanın iç ve dış dünyasına dair derin mesajlar taşıyan bir rehberdir. Bu ayet de insanın hem zahiri hem de batıni hallerine dair önemli bir uyarı niteliğindedir. Ayet, Allah’ın her şeyi bilen, gören ve kalplerde gizlenen niyetleri dahi fark eden bir ilah olduğunu vurgular. Bu yazıda, bu ayeti hadisler ve Risale-i Nur’dan alıntılarla açıklayarak, insanın Allah’ın huzurunda nasıl bir bilinçle yaşaması gerektiğini ele alacağız.
Ayetin Mesajı: Allah’ın İlminde Hiçbir Şey Gizli Değildir
Ayet, “O, gözlerin hain bakışını ve kalplerin sakladığı bütün şeyleri dahi bilir” diyerek, Allah’ın insanın en gizli niyetlerini, bakışlarını ve kalbinde sakladığı her şeyi bildiğini ifade eder. İnsan, dışarıya karşı ne kadar masum görünürse görünsün, eğer kalbinde kötü niyet taşıyorsa, bu Allah katında bilinmektedir. Bu, insanın her an Allah’ın huzurunda olduğunu ve O’ndan hiçbir şeyin gizlenemeyeceğini hatırlatan bir uyarıdır.
Bu ayet, insanın sadece dış görünüşüne değil, iç dünyasına da odaklanması gerektiğini vurgular. Çünkü insanın amelleri, niyetleriyle değer kazanır. Niyet ise kalpte saklanan bir sırdır ve bu sır, Allah tarafından bilinmektedir.
Hadislerle Ayetin Açıklaması
Peygamber Efendimiz (s.a.v.), bu ayetin mesajını destekleyen birçok hadis-i şerifte bulunmuştur. Örneğin, bir hadiste şöyle buyrulur:
“Allah sizin suretlerinize ve mallarınıza bakmaz, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.” (Müslim, Birr, 33)
Bu hadis, insanın dış görünüşünün değil, kalbindeki niyet ve samimiyetin önemli olduğunu vurgular. Allah, gözlerin hain bakışını ve kalplerde gizlenenleri bildiği için, insanın iç dünyasına odaklanması gerektiğini hatırlatır.
Bir başka hadiste ise şöyle buyrulur:
“Müminin niyeti amelinden hayırlıdır.” (Suyûtî, el-Câmiu’s-Sağîr)
Bu hadis, kalpte saklanan niyetin ne kadar önemli olduğunu gösterir. Allah, insanın niyetini bilir ve ona göre değerlendirir. Dolayısıyla, insanın her an Allah’ın huzurunda olduğunu bilerek hareket etmesi gerekir.
Risale-i Nur’dan İncelemeler
Risale-i Nur, Kur’an’ın çağdaş bir tefsiri niteliğindedir ve bu ayetin mesajını derinlemesine ele alır. Bediüzzaman Said Nursî, insanın her an Allah’ın huzurunda olduğunu ve hiçbir şeyin O’ndan gizlenemeyeceğini sıkça vurgular. Özellikle “ihsan” mertebesi, yani Allah’ı görüyormuşçasına ibadet etmek, bu ayetin bir tezahürüdür.
Lem’alar’dan Alıntı:
Bediüzzaman, Lem’alar adlı eserinde şöyle der:
“Her bir insan, kendi âleminde bir nevî kıyametle karşı karşıyadır. Çünkü herkesin amelleri, niyetleri ve kalbinde sakladıkları, âhirette açığa çıkacaktır. Allah, gözlerin hain bakışını ve kalplerde gizlenenleri bilir. Bu yüzden, insan her an Allah’ın huzurunda olduğunu unutmamalıdır.” (Lem’alar, 23. Lem’a)
Bu ifade, insanın dünya hayatında yaptığı her şeyin âhirette açığa çıkacağını ve Allah’ın her şeyi bildiğini hatırlatır. Bu bilinçle yaşayan bir mümin, hem dünyada huzur bulur hem de âhirette Allah’ın rızasını kazanma ümidini taşır.
Sözler’den Alıntı:
Sözler adlı eserde ise şu ifade geçer:
“İnsan, kalbinde sakladığı şeyleri Allah’tan gizleyemez. Çünkü Allah, her şeyi bilen ve görendir. İnsanın dış görünüşü ne kadar mükemmel olursa olsun, eğer kalbinde kötü niyet varsa, bu Allah katında değersizdir.” (Sözler, 24. Söz)
Bu alıntı, insanın dış görünüşünün değil, iç dünyasının önemli olduğunu vurgular. Allah, insanın kalbinde sakladığı her şeyi bildiği için, insanın niyetlerini temiz tutması ve her an Allah’ın huzurunda olduğunu bilerek yaşaması gerekir.
İnsana Düşen Görev: İhlas ve Samimiyet
Bu ayet, hadisler ve Risale-i Nur’dan alıntılar, insanın her an Allah’ın huzurunda olduğunu ve hiçbir şeyin O’ndan gizlenemeyeceğini hatırlatır. Bu bilinçle yaşayan bir mümin, hem dünya hayatında huzur bulur hem de âhirette Allah’ın rızasını kazanma ümidini taşır.
İnsanın yapması gereken, kalbini kötü niyetlerden arındırmak ve her işinde ihlasla (samimiyetle) hareket etmektir. Çünkü Allah, insanın dış görünüşüne değil, kalbindeki niyetine bakar. Bu yüzden, insanın her an Allah’ın huzurunda olduğunu bilerek yaşaması ve kalbini temiz tutması gerekir.
Sonuç
“O, gözlerin hain bakışını ve kalplerin sakladığı bütün şeyleri dahi bilir” ayeti, insanın her an Allah’ın huzurunda olduğunu ve hiçbir şeyin O’ndan gizlenemeyeceğini hatırlatan bir uyarıdır. Hadisler ve Risale-i Nur’dan alıntılarla da görüldüğü gibi, insanın dış görünüşü değil, kalbindeki niyet ve samimiyet önemlidir. Bu yüzden, her an Allah’ın bizi gördüğünü bilerek hareket etmek ve kalbimizi kötü niyetlerden arındırmak, imanın bir gereğidir.
Bu bilinçle yaşayan bir mümin, hem dünyada huzur bulur hem de âhirette Allah’ın rızasını kazanma ümidini taşır. İşte bu, Kur’an’ın bize verdiği en büyük derslerden biridir.
