İslam, bireyler ve toplumlar arasındaki ilişkileri en sağlıklı ve adaletli şekilde düzenleyen bir dindir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in, Müslümanı tanımlarken kullandığı şu hadis-i şerif, bu ahlaki düzenin en temel taşlarından birini oluşturur:
“Müslüman, elinden ve dilinden diğer Müslümanların güvende olduğu kişidir.” (Buhârî, İman, 4; Müslim, İman, 64)
Bu hadis-i şerif, Müslümanın kimliğini ve karakterini belirleyen en önemli unsurlardan birini bizlere öğretmektedir. Bir insanın gerçekten Müslüman olup olmadığını gösteren işaretlerden biri, onun başkalarına zarar verip vermemesidir. El ve dil, insanın eylem ve sözlerinin birer temsilcisidir. Hadis, bu iki unsuru özellikle vurgulayarak, Müslümanın hem fiilleriyle hem de sözleriyle güvenilir bir kişi olması gerektiğini ifade etmektedir.
Elinden Güvende Olmak: Fiziksel Zarar Vermemek
Hadisin ilk kısmında, “elinden güvende olmak” ifadesi geçmektedir. Bu, Müslümanın fiziksel anlamda kimseye zarar vermemesi gerektiğini anlatır. Bir Müslüman, kimseye haksız yere zarar vermez, kimseyi incitmez, şiddet kullanmaz, başkalarının canına, malına ve namusuna zarar vermez. İslam, insan haklarını koruyan bir dindir ve Müslümanlar arasında olduğu gibi tüm insanlara karşı da adaletli ve merhametli olmayı emreder.
Allah Teâlâ Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurmaktadır:
“Kim bir cana kıymamış veya yeryüzünde bozgunculuk yapmamış bir kimseyi öldürürse, bütün insanları öldürmüş gibi olur.” (Maide Suresi, 32)
Bu ayet, insan hayatına zarar vermenin ne kadar büyük bir günah olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Müslüman, elinden gelen her türlü kötülükten sakınmalı ve insanların huzurunu bozacak hareketlerden uzak durmalıdır.
Dilinden Güvende Olmak: Sözlü Zarar Vermemek
Hadisin ikinci kısmı, dil ile zarar vermekten kaçınmayı vurgulamaktadır. İnsanların en çok zarar gördüğü konuların başında kötü söz, dedikodu, iftira ve hakaret gelir. Söz, bazen kılıçtan keskin olabilir ve bir insanın hayatını karartabilir. Bu nedenle Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Müslümanın dilinden de başkalarının güvende olması gerektiğini buyurmuştur.
Bir başka hadis-i şerifte, Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“Allah’a ve ahiret gününe iman eden ya hayır konuşsun ya da sussun.” (Buhârî, Edeb, 31; Müslim, İman, 74)
Bu hadis, Müslümanın sözlerinde dikkatli olması gerektiğini vurgular. Yalan, gıybet, iftira ve kötü sözler, insanlar arasındaki güveni ve sevgiyi yok eder. Oysa İslam, insanların birbirine karşı güven içinde olması gereken bir toplum inşa etmek ister.
Hadisin Günümüz Toplumuna Yansıması
Bu hadis-i şerif, günümüzde de oldukça önemlidir. Sosyal medyanın yaygınlaştığı bir çağda, insanlar artık sadece fiziksel olarak değil, sanal ortamda da birbirlerine zarar verebiliyorlar. Yalan haberler, hakaretler, iftiralar ve kötü niyetli paylaşımlar, birçok insanın hayatını olumsuz etkiliyor. Müslüman, sadece günlük hayatta değil, internet ortamında da elinden ve dilinden kimseyi incitmemelidir.
Aynı zamanda, iş hayatında, aile ilişkilerinde, arkadaşlık bağlarında ve toplum içinde güvenilir bir insan olmak, İslam’ın bir gereğidir. Bir Müslüman, dürüst olmalı, kimseyi kandırmamalı, söz verdiğinde yerine getirmeli ve insanlara zarar vermemelidir.
Sonuç
Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in bu hadis-i şerifi, İslam’ın bir barış ve güven dini olduğunu bize hatırlatmaktadır. Gerçek bir Müslüman, çevresindekilere zarar vermeyen, aksine onların güvenliğini ve huzurunu sağlayan kişidir. Bugün, bireyler ve toplumlar arasında sevgi, saygı ve güveni yeniden inşa etmek için bu hadisin öğretilerine daha fazla ihtiyacımız vardır. Bir Müslüman olarak, elimizle ve dilimizle hiçbir insana zarar vermemeli, aksine iyilik, adalet ve merhametle hareket etmeliyiz.
Unutmayalım ki, gerçek Müslüman, sadece ibadetlerini yerine getiren kişi değil, aynı zamanda çevresine zarar vermeyen ve herkesin güvende hissettiği bir insandır. Rabbimiz bizleri elinden ve dilinden kimsenin zarar görmediği gerçek Müslümanlardan eylesin. Âmin!
